Perdeler Açılırken – Vehimden Hakikate
Bu satırlar sende açılmadıysa üzülme, gönül toprağının hazırlığı devam ediyor demektir.
İlk Haller
Melâmî der ki;
Ey Hak yolunun yolcusu, bil ki Hakikat’e giden yolun ilk basamağı, bâtının ilk eşiğinde yaşanan hâllerdir.
Bu eşikte zuhûr eden hâller, seni yolculuğa hazırlamak içindir; zira her hâlin bâtında bir hikmeti, her hikmetin ardında bir sırrı vardır.
Bu hâller sende belirdiğinde, bil ki bâtında esmâ-i İlâhî’nin ilk cilveleriyle karşılaşmaktasın. Ağlamak, gülmek, bedeninde istemsiz hareketler, titreşimler ve bâtının türlü zuhuratları, Hakk’ın külli iradesinin sende devreye girişidir. Bu irade, senin iradeni aşar ve beden âleminin kontrolünü senden alır.
Ancak dikkat et, ey dost: Bu eşikte yolcuya hâkim olan duygu hayrettir. Çünkü bâtında açılan her kapının ilk mertebesi hayret makamıdır. Bu hayret hâlini sakın bilgiye dökmeye kalkma. Eğer bâtında yaşananları anlamaya çalışır, onları bilgiyle sınırlarsan, bâtının hayret makamından çıkıp tekrar bilgi makamına geri dönersin. O vakit bâtın kapısından içeri adım atamaz, eşikte takılır kalırsın.
Bâtında ilk tecellîlerle hayrete düşen yolcu, onları bilgiyle değil, gönülle seyretmeli ve onlara tutulmamalıdır. Zira bu eşikte yaşananlar hâlin kendisi değil, hâle hazırlıktır; bunlar bâtının derin sırlarına geçiş için seni hazırlar. Bu hâlleri sahiplenip onlarla oyalanan yolcu, hâlin kapısından geçemez, hakîkatin eşiğinde bekler durur.
O hâlde ey yolcu, bâtında yaşadığın hayret hâllerini bilgide değil, kalpte bırak. O yaşadıklarının akmasına izin ver; sakın bilgide tutunma. Çünkü hâlin sırrı bilgiyle değil, külli iradeye teslimiyetle açılır. Teslim olursan, hayret seni bâtının daha derin kapılarına taşır.
Ey gönül, sen bâtında açılan bu ilk kapıda durma, hâllere bağlanıp kalma; bırak külli irade seni götürsün. Çünkü gerçek hâl kapısının ötesinde bâtının derin sırrı ve hakikati seni bekler.
Hâlin hayretini bilgide değil, teslimiyette tutan ve Hak kapısından geçip bâtının derinliğine yürüyen gönüllere selâm olsun!
Hâl Kapısının Tuzakları
Melâmî der ki;
Ey Hakikat yolunun yolcusu, bil ki bâtının ilk eşiğinde seni bekleyen nice tuzaklar vardır ki, bunların hepsi yine kendi benliğinden gelir. Bu eşikte dikkatli ol; çünkü bâtına adım atmak üzereyken benliğin, vehmin, zanların seni durdurmaya çalışır.
İlk tuzak inançların ve fikirlerin perdesidir. Eğer sende bâtında yaşananları kendi bildiklerinle ve önceden öğrendiğin bilgilerle karşılaştırırsan, yaşadıklarını zannının terazisine koyarsan, bâtın kapısından geçemez, eşiğin ötesine varamazsın. Hakikat bilgide değil, bilgiden öte olan hayret makamındadır. Bilgide tutunan, bilgide kalır; hâle geçemez.
İkinci tuzak, bâtında beliren hâlleri sahiplenmektir. Sana verilen hâli kendinden bilir, “Ben oldum” dersen, hâlin sahibi benliğin olur, Hak değil. Böylece bâtının derin sırrından geri kalırsın. Bil ki hâl sana değil, Hakk'a aittir; o halde sana düşen sahiplenmek değil, teslimiyetle seyretmektir.
Bir başka tuzak da hâlden geri durmak, korkuya kapılmak ve hurafelere karışmaktır. Eğer bâtındaki hâlleri anlamayıp korkuya düşer veya bâtın kapısında yaşadıklarını hurafelerle karıştırırsan, korkunun ve vehmin tuzağına düşersin. Bu korku seni durdurur, kalbin kapanır ve bâtının kapısından içeri giremezsin. O halde ey can, korkma; zira bâtındaki her hâl Hak’tandır ve hikmetlidir.
En ince tuzak ise, bâtında yaşadığın hâlleri, henüz yaşamamış olana anlatmak ve yanlış yönlendirme yapmaktır. Yaşadığın hâller sende özel olarak zuhûr eder; onları anlamayan bir kalbe anlatırsan, hem onu şaşırtır hem de kendi yolunu bulandırırsın. Her hâlin sırrı sahibine aittir; bâtının hâllerini hâlden geçmeyene anlatma. Yoksa hem sen yolundan geri kalırsın, hem onu yoldan edersin.
Ey yolcu, bu eşikte hayretle dur ve kendini bil. Bu tuzakları gör ve dikkatli ol; her biri seni bâtın kapısından uzaklaştırmak için gelir. Sen hâle sahiplenme, hâle tutunma, korkuya kapılma ve bâtını bilmeyene hâlini açma. Böylece bâtının eşiğinden geçer ve Hakikat’e adım atarsın.
Hâllerden geçip bâtının kapısından Hakikat’e ulaşan gönüllere selâm olsun!
